چک تجاری / غیر تجاری

  • بازدید:    126بازدید
  • دیدگاه:    2 دیدگاه
  • تاریخ انتشار:    08 آذر 1402
  • دسته بندی:    تجاری
برابر قانون تجارت چک نوشته ای ایست که به موجب آن صادر کننده به بانک دستور می دهد وجوهی را که نزد او دارد را به شخصی پرداخت نماید .
به زبان ساده چک گونه ای از دستور پرداخت وجه از جانب صاحب حساب (صادر کننده چک ) به بانک می باشد به سخن دیگر ، چک ذاتا نوعی حواله است .
چک موضوع قانون تجارت از لحاظ قوانین حاکم بر آن متفاوت از حواله ی موضوع قانون مدنی است هرچند که چک نوعی حواله به شمار می آید .

چک تجاری چکی است که مطابق قانون تجارت صادر شده و از حمایت قانون تجارت برخوردار است .
چک تحت حمایت قانون تجارت چکی است که کلیه شرایط صدور چک مذکور در قانون تجارت را دارا باشد و همچنین لزومی ندارد که صادر کننده چک تاجر باشد یا از چک برای امور تجارتی استفاده نماید که این چک تجارتی به شمار آید .
به سخن دیگر نام گذاری این دسته از چک ها در این مقاله (چک تجاری ) صرفاً از لحاظ دسته بندی قانون حاکم بر آن است نه امر دیگری .
طبق قانون تجارت چک سندی تجاری است که دستور پرداخت حال (غیر وعده دار ) می باشد و با این مقدمه می توان گفت چک وعده دار سند تجاری مشمول قانون تجارت نمی باشد .
از این رو کلیه چک های وعده دار اسناد غیر تجاری می باشند و تابع قانون مدنی هستند .
چکی که تابع قانون تجارت باشد از کلیه جهات تابع قانون تجارت است برای نمونه در زمینه های : ضمانت ، ظهر نویسی ، نقل و انتقال و ...
چکی که تابع قانون مدنی باشد از کلیه جوانب مشمول قانون مدنی است برای نمونه موارد پیش گفته.
در قانون تجارت اصل بر ضمانت ضمی (ضم ذمه به ذمه عرضی ) است و در قانون مدنی اصل بر ضمانت نقلی است .
تفاوت ضمانت نقلی با ضمانت ضمی با یک نمونه بهتر بیان خواهد شد :

الف چکی به نام ب صادر میکند و ب پشت چک را امضاء (ظهر نویسی ) میکند و به ج واگذار می نماید

_ اگر چک تجاری باشد الف و ب هردو مسئول پرداخت وجه چک هستند
_ اگر چک مدنی (غیر تجاری ) باشد صرفا الف مسئول پرداخت وجه چک است و ب هیچگونه مسئولیتی نخواهد داشت .

برخی بر این باور هستند که قانون صدور چک با اصلاحات اخیر چک وعده دار را به رسیمت شناخته است و در واقع بر این باور هستند که قانون صدور چک در مقام نسخ قانون تجارت در مورد الزام بر عدم وعده دار بودن چک بوده است .
اما به نظر می رسد قانون صدور چک هرگز در مقام نسخ یا تخصیص قانون تجارت نبوده است و قانون تجارت همچنان پای بر جاست و قانون صدور چک صرفا جهت سر و سامان دادن به چک (چک های تجارتی و غیر تجارتی ) بوده است و احکامی در این خصوص بیان نموده است و قانون صدور چک نهادی ( تأسیس ) جداگانه در کنار قانون تجارت است و بر چک های تجارتی و غیر تجارتی حاکم است و هرگز در مقام نسخ قانون تجارت نبوده است .
در این خصوص آراء دیوان عالی کشور که مؤید درستی این نگرش هستند موجود بوده و قابل دسترسی می باشند .
در واقع دو نگاه در رویه قضایی جاری وجود دارد:
نخست _ برخیاز قضات چک وعده دار را تجارتی نمی‌دانند و قانون صدور چک را ناسخ قانون تجارت در خصوص لزوم وعده دار نبودن چک نمی پندارند .
شایان ذکر است در قانون صدور چک هرگز به طور صریح قانونگذار وعده دار بودن چک را نپذیرفته است و این امر صرفا برداشت برخی از حقوقدانان از قانون نامبرده می باشد.
دوم _ برخی دیگر چک وعده دار را سند تجاری می دانند و بر این باور هستند که قانون صدور چک در مقام نسخ قانون تجارت بوده است .

در پایان با توجه به تفاوت بنیادین و فاحش قانون تجارت و قانون مدنی در این خصوص به نظر می رسد در این زمینه قانون گذار می بایست روشن تر و واضح تر مقصود خود را بیان نماید .

پاسخی بگذارید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

بابک ساطان

بابک ساطان / چهارشنبه 8 آذر 1402

عجب سایتی ، ای کاش زودتر راه بیوفته تا از خدماتش استفاده کنیم ، خدای من

پاسخ دهید
زهرا رضوانفر

زهرا رضوانفر / پنج شنبه 9 آذر 1402

دوست گرامی سایت همین الان هم فعال هست در صورت تمایل میتونید سوالات خودتون رو در سایت درج کنید یا با وکلای عضو سایت درمیان بگذارید

علی رضا جمشیدی

علی رضا جمشیدی / پنج شنبه 9 آذر 1402

سلام خیلی ممنونم خیلی مفید بود میخوام توی پرونده ام از این مقاله استفاده کنم امیدوارم قاصی قبول کنه که من مسئول پرداخت نیستم

پاسخ دهید
فرزام  بهمنش

فرزام بهمنش / پنج شنبه 9 آذر 1402

توصیه بنده استفاده از وکیل هستش چرا که شما ممکنه از این مطالب برداشت هایی داشته باشید ولی اگر َرف مقابل با ایجاد چالش اندکی به مسئله عمق بده شما با برداشت سطحی از چنین مقالاتی و بدون داشتن داتش حقوقی پیوسته و با اطلاعات حقوقی گسسته از عهده ی پاسخ بر نمی آیید